Το Διεθνές Κέντρο για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων και των Επαγγελματιών των ΜΜΕ (ICSJ), υπό την ακαδημαϊκή επίβλεψη του Εργαστηρίου Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας (PJL) του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), πραγματοποίησε με επιτυχία το ετήσιο σχολείο εκπαίδευσης Safety for Journalists από τις 16 έως τις 20 Σεπτεμβρίου 2024. Η πρωτοβουλία αυτή διοργανώθηκε σε συνεργασία με την Έδρα Jean Monnet για τη Δημόσια Διπλωματία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Πολυεθνικό Κέντρο Εκπαίδευσης Επιχειρήσεων Υποστήριξης Ειρήνης, και με την υποστήριξη πολλών φορέων, όπως η DCN Global, η Ένωση Συντακτών Μακεδονίας-Θράκης, η Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας και Ενημέρωσης, το Friedrich Naumann Foundation for Democracy, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (EFJ) και το Free Press Unlimited. Την προσπάθεια στήριξαν επίσης η ΠΟΕΣΥ, ο Δήμος Θεσσαλονίκης, η ΕΡΤ και η TV100, ενισχύοντας τη δέσμευση για την ασφάλεια και την ετοιμότητα των δημοσιογράφων.
Ολοκληρωμένη Εκπαίδευση και Εστίαση του Προγράμματος
Το σχολείο εκπαίδευσης σχεδιάστηκε για να εξοπλίσει τους δημοσιογράφους με τις απαραίτητες δεξιότητες για να πλοηγούνται σε σύνθετα και υψηλού κινδύνου περιβάλλοντα. Το πρόγραμμα περιλάμβανε έναν ισχυρό συνδυασμό θεωρητικών και πρακτικών ενοτήτων, εστιάζοντας σε θέματα όπως η κάλυψη συγκρούσεων και κρίσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στη φυσική και ψηφιακή ασφάλεια—μια ανάγκη που καθίσταται ολοένα και πιο επιτακτική λόγω των πρόσφατων γεωπολιτικών γεγονότων, όπως οι συγκρούσεις στην Ουκρανία, την Παλαιστίνη και άλλες περιοχές κρίσης.
Οι βασικές ενότητες του σχολείου περιλάμβαναν την Ηθική Δημοσιογραφίας και Σύγκρουσης, με επικεφαλής τον Δρ. Ηλία Νικέζη, ο οποίος εισήγαγε τα ηθικά πλαίσια που είναι απαραίτητα για υπεύθυνη κάλυψη σε ζώνες συγκρούσεων. Ο Νικόλαος Μούλιος οδήγησε πρακτικά εργαστήρια πάνω στο OSINT (Ανοικτές Πηγές Πληροφοριών), βοηθώντας τους δημοσιογράφους να χρησιμοποιούν διαδικτυακά εργαλεία για την εύρεση αξιόπιστων πληροφοριών. Ο Adrien Collin από την EFJ παρουσίασε τον Σχεδιασμό Επιχειρήσεων και Αξιολόγηση Κινδύνων, δίνοντας απαραίτητες οδηγίες για προετοιμασία και αξιολόγηση κινδύνων στην κάλυψη συγκρούσεων. Ο Καθηγητής Ανδρέας Βέγλης δίδαξε την Ψηφιακή Ασφάλεια, εκπαιδεύοντας τους συμμετέχοντες σε βέλτιστες πρακτικές για την ασφάλεια δεδομένων και επικοινωνίας. Η ενότητα Ιατρική Φροντίδα στο Πεδίο, με τη Χριστίνα Ζιώγα, τον Γιώργο Τσιτσιλέγκα και τον Στέφανο Πορτέλη, κάλυψε τις κρίσιμες δεξιότητες πρώτων βοηθειών για εργασία στο πεδίο. Στην εκπαίδευση Επιβίωση σε Καταστάσεις Ομηρίας, οι συμμετέχοντες έμαθαν πρακτικές τεχνικές επιβίωσης σε εχθρικά περιβάλλοντα. Εμπειρίες Αποστολών μοιράστηκαν καταξιωμένοι δημοσιογράφοι όπως ο Άρης Μεσσήνης του AFP και ο Χρήστος Νικολαΐδης, προσφέροντας πολύτιμες γνώσεις για την κάλυψη κρίσεων, ενώ ο φωτορεπόρτερ Κώστας Τσιρώνης ανέλυσε τις μοναδικές προκλήσεις της φωτογραφίας στο πεδίο. Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Παντελής Βατικιώτης και η Δρ. Αθηνά Σηματοῦ παρουσίασαν την ενότητα Ανθρωποκεντρική Δημοσιογραφία σε Καταστάσεις Πολέμου, εστιάζοντας στην ηθική και τις ευθύνες της δημοσιογραφίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Chris Dalby του World of Crime μίλησε για το Τραύμα και την Ανθεκτικότητα για τους Δημοσιογράφους, εστιάζοντας στις ψυχικές επιπτώσεις και στις στρατηγικές ανθεκτικότητας για δημοσιογράφους σε περιοχές συγκρούσεων. Ο Δρ. Βασίλης Ζαλίδης κάλυψε τις Νομικές Πτυχές της Προστασίας των Δημοσιογράφων, αναλύοντας τα νομικά πλαίσια που διασφαλίζουν τους δημοσιογράφους και τους επαγγελματίες των ΜΜΕ, ενώ το Hostile Environment Awareness Training (HEAT), επίσης με τον Δρ. Ηλία Νικέζη, εφοδίασε τους συμμετέχοντες με πρακτικές δεξιότητες για επιβίωση και δράση σε επικίνδυνα περιβάλλοντα.
Μια Αναπτυσσόμενη Παγκόσμια Πρωτοβουλία
Το σχολείο εκπαίδευσης του ICSJ, το οποίο ξεκίνησε το 2019, έχει εξελιχθεί σε μία από τις κορυφαίες παγκόσμιες πρωτοβουλίες για την προστασία της ελευθερίας του τύπου και της ασφάλειας των δημοσιογράφων. Το Εργαστήριο Ειρηνευτικής Δημοσιογραφίας, ως μέλος του Δικτύου Ακαδημαϊκού Αντίκτυπου του ΟΗΕ, προωθεί την ηθική δημοσιογραφία και την ειρήνη μέσω των μέσων ενημέρωσης, ενώ το ICSJ, υπό την ακαδημαϊκή του καθοδήγηση, παραμένει προσηλωμένο στη στήριξη της ασφάλειας των δημοσιογράφων σε περιοχές συγκρούσεων. Η πρωτοβουλία αυτή αναδεικνύει την επιτακτική ανάγκη για εκπαίδευση σε μια εποχή αυξημένων κινδύνων, διασφαλίζοντας ότι οι δημοσιογράφοι μπορούν να συνεχίσουν το έργο τους με υπευθυνότητα και ασφάλεια.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το ICSJ και την αποστολή του να στηρίζει τους δημοσιογράφους, επισκεφτείτε τον ιστότοπο: https://safetyforjournalists.org/index.php/el
